Waar hij oorspronkelijk vandaan komt, is niet duidelijk maar de kokosnoot houdt van een tropisch klimaat. Het is de steenvrucht van de kokospalm. Zijn vruchtvlees heeft een vezelige structuur.
Kokos wordt reeds lang in de wereldkeuken gebruikt maar ook in onze Westerse cultuur is hij tegenwoordig haast niet meer weg te denken. De kokosnoot is veelzijdig in gebruik. Er zijn heel wat afgeleide producten op de markt te vinden.
Vruchtvlees van de kokosnoot
Het vruchtvlees is vrij vezelig en bevat gemiddeld 6g KH per 100 gram. Het vruchtvlees kan vers gegeten worden maar ook de gedroogde vorm kent verschillende toepassingen. Kokosschilfers kan je bijvoorbeeld toevoegen aan een granola mix, grof geraspte kokos wordt vaak als versiering bij patisserie gebruikt.
Naast het pure gebruik, wordt het vruchtvlees van de kokosnoot ook als grondproduct verwerkt tot verschillende eindproducten. Het is de basis voor kokosmelk, -room, -yoghurt, -olie, -poeder en -meel.
Kokoswater versus kokosmelk
Kokoswater is een helder sap dat zich in de kern van de kokosnoot bevindt. Het sap bevat gemiddeld 4g koolhydraten per 100ml. Daarom is het minder geschikt als drank binnen een ketogeen dieet. Het is wel een goede sportdrank omdat het naast suiker ook natrium en kalium bevat
Kokosmelk wordt verkregen door het raspen en persen van het vruchtvlees. Het bevat meer vetten dan kokoswater. Kokosroom of -crème is een ingedikte vorm van kokosmelk en kan gebruikt worden in recepten om een romige toets aan een recept te geven.
Kokospoeder versus kokosmeel
Kokospoeder is geraspt en gedroogd vruchtvlees van de kokosnoot. Het wordt gebruikt om te bakken of aan desserts toe te voegen. Het heeft een sterke smaak waardoor het vaak gecombineerd wordt met een andere meelsoort.
Kokosmeel wordt gemaakt van het restproduct van het vruchtvlees waaruit kokosolie onttrokken werd. Na de winning van kokosolie wordt het restproduct fijn vermalen tot meel. Doordat er nog slechts 1/8 van de oorspronkelijke hoeveelheid vetten in het meel aanwezig is, verandert de samenstelling sterk ten opzichte van kokospoeder welke hoger in vetten en lager in eiwitten en koolhydraten zit dan kokosmeel. Vervang daarom nooit kokospoeder door kokosmeel in je bakrecepten zodat de ratio van je recept niet teveel verandert.
Een ander aandachtspunt bij gebruik van kokosmeel is dat het vocht opneemt. Als je een bestaand niet-ketogeen recept wilt aanpassen naar een ketogeen recept, moet je minder meel toevoegen dan beschreven in het oorspronkelijk recept en de hoeveelheid vocht verhogen.
Kokosyoghurt
De basis van kokosyoghurt is kokosmelk. Door het toevoegen van plantaardige yoghurtculturen en verdikkingsmiddel (tapiocameel, maiszetmeel, etc) wordt een plantaardige variant van yoghurt verkregen. Kokosyoghurt is over het algemeen laag in eiwitgehalte en hoger in vetgehalte. Het koolhydraatgehalte kan variëren naargelang de samenstelling van het product: sommige yoghurts bevatten, naast kokosmelk, ook kokoswater en het type en de hoeveelheid van de gebruikte indikkingsmiddelen kan ook variëren van merk tot merk. Bekijk daarom steeds het voedingswaarde-etiket! Kokosyoghurt is volledig lactose- en koemelkvrij en daarom ook geschikt voor mensen die geen melkproducten kunnen/mogen/willen eten.
Kokosolie
Kokosolie en kokosvet zijn twee verschillende benamingen voor hetzelfde product. Kokosolie is de vloeibare vorm. Onder de 25°C stolt de olie en wordt het kokosvet. Kokosolie is een verzadigd vet dat gemiddeld 70% middellange vetzuurketens, de zogenaamde MCT-vetten, bevat. Deze MCT-vetten worden sneller in ons lichaam opgenomen dan de langere vetzuurketens uit onze voeding. Dit maakt dat ze echte ketonenboosters zijn. Bij lage ketonenwaarden kan dit nuttig zijn maar bespreek het gebruik ervan altijd met je diëtiste.