Het ketogeen dieet bevat VEEL VET en WEINIG koolhydraten.
Binnen het ketogeen dieet is de verhouding van vetten, eiwit en koolhydraten (suikers en zetmeel) belangrijk voor de werkzaamheid van het dieet. De verhouding van de voedingsstoffen wordt aangegeven met een ratio.
De ratio is de verhouding tussen grammen vetten aan de ene kant en grammen eiwit PLUS grammen koolhydraten aan de andere kant.
Grammen vet : (gedeeld door) (grammen eiwit + grammen koolhydraten) = ratio
Bij de verschillende ketogeen dieettherapie ligt de gewenst ratio tussen 1.1 : 1 en 4.0 : 1. Ratio 3.0 : 1 wil zeggen dat voor elke gram eiwit plus gram koolhydraten opgeteld 3 gram vet nodig is.
De waarde van de individueel gewenste ratio wordt o.a. bepaald door het soort ketogeen dieet, de leeftijd van de gebruiker, de tolerantie voor het dieet en het effect van het dieet met een bepaalde ratio op de epileptische aanvallen.
De behandelend diëtist bespreekt met welke ratio wordt gestart en wanneer een aanpassing van de ratio nodig is.
De ratio wordt berekend van een dagmenu maar ook van een maaltijd, gerecht of een voedingsmiddel.
De ratio van een voedingsmiddel geeft inzicht of een voedingsmiddel past in een ketogeen dieet.
Volle melk bevat per 100 gram/ml:
3.4 gram vet
3.3 gram eiwit + 4.5 gram koolhydraten
De ratio van volle melk is: 3.4 : (3.3 + 4.5) = 0.4 : 1
De ratio is laag. Dit voedingsmiddel kan beter worden vervangen door een voedingsmiddel met een hogere ratio of moet worden gecombineerd met een voedingsmiddel met een hoge ratio tot de juiste ratio is bereikt.
Slagroom bevat per 100 gram/ml:
35.0 gram vet
2.2 gram eiwit + 3.1 gram koolhydraten
De ratio van slagroom is: 35 : (2.2 + 3.1) = 6.6 : 1
De ratio is hoog waardoor het geschikt is in een ketogeen dieet. Dit voedingsmiddel kan eventueel worden gecombineerd met een voedingsmiddel met een beperkte hoeveelheid koolhydraten tot de juiste ratio is bereikt.
De ratio van een gerecht
Bosbessen – frambozen dessert (2 porties)
35 gram bosbessen
35 gram frambozen
45 gram mascarpone
40 gram slagroom (35 gram vet/100 ml)
De samenstelling van dit gerecht is:
35.3 gram vet
5.0 gram eiwit + 5.1 gram koolhydraten
De ratio van bosbessen – frambozen dessert is: 35.3 : (5.0 + 5.1) = 3.5 : 1
De ratio van een recept kan afwijken van de door de behandelend diëtist voorgeschreven ratio. Hoe kun je de ratio van het recept passend maken aan die individueel gewenste ratio?
Hoe kun je de ratio van een gerecht verlagen?
Dit is mogelijk door:
– de hoeveelheid eiwit en koolhydraten te verhogen en/of
– de hoeveelheid vetten te verlagen
Uitgaande van het boven vermelde dessert kan de nieuwe samenstelling zijn:
40 gram bosbessen
40 gram frambozen
35 gram mascarpone
35 gram slagroom (35 gram vet/100 ml)
De samenstelling van dit gerecht is:
28.8 gram vet
4.2 gram eiwit + 5.4 gram koolhydraten
De ratio van bosbessen – frambozen dessert is: 28.8 : (4.2 + 5.4) = 3.0 : 1
Hoe kun je de ratio van een gerecht verhogen?
Dit is mogelijk door:
– de hoeveelheid eiwit en koolhydraten te verlagen en/of
– de hoeveelheid vetten te verhogen
Uitgaande van het boven vermelde dessert kan de nieuwe samenstelling zijn:
25 gram bosbessen
30 gram frambozen
50 gram mascarpone
45 gram slagroom (35 gram vet/100 ml)
De samenstelling van dit gerecht is:
39.3 gram vet
5.4 gram eiwit + 4.4 gram koolhydraten
De ratio van bosbessen – frambozen dessert is: 39.3 : (5.4 + 4.4) = 4.0 : 1
Op de bovenstaande wijze kan ook de ratio van maaltijden of dagmenu’s worden berekend en aangepast.
Bij de start van ketogeen dieet therapie kost het oefening en tijd om gerechten of maaltijden aan te passen aan de individuele behoeften, voorkeuren en beschikbare ingrediënten.
Al doende leert men! Het berekeningsprogramma KetoCalculator is hierbij een goed hulpmiddel.
